Recht op een billijke vergoeding bij exploitatie kunst

donderdag 13 juli 2023

Als je als kunstenaar in opdracht iets maakt en zelfs als je iets 'bestaands' verkoopt, heb je recht op meer dan de verkoopprijs en/of meer dan het honorarium wat is afgesproken als dat werk wordt geëxploiteerd door de koper/opdrachtgever.

Opdracht van een groot landelijk bedrijf

Veel kunstenaars weten dat niet. Zo ook een van onze BOK-leden. Ze kreeg een opdracht van een groot landelijk bedrijf. De opdracht bestond uit het verfraaien van bedrijfsmiddelen. De door de kunstenaar geleverde ontwerpen zullen meer dan tien jaar dienst doen is de bedoeling. Met andere woorden; het is niet een eenmalig te gebruiken werk wat ergens wordt opgehangen of geplaatst, maar het is een kunstwerk dat vele malen wordt verveelvoudigd en vele jaren in gebruik is. Het werk wordt door de opdrachtgever/koper geëxploiteerd.

Hier is de koper/opdrachtgever een zogenaamde 'billijke' vergoeding voor verschuldigd aan de kunstenaar. Dit wordt vaak vergeten, zowel door de kunstenaar als de opdrachtgever/koper.

De kunstenaar benaderde ons (BOK) hoe het nou precies zat en hoe ze er mee om moest gaan. We hebben toen aangeboden om aanwezig te zijn bij het gesprek met de opdrachtgever. De opdrachtgever wist van de wettelijke regel, was van goede wil en was bereid een exploitatievergoeding te betalen. Het kwam er per saldo op neer dat de kunstenaar maar liefst de dubbele prijs krijgt voor haar creatieve prestatie.

Artikel 25

Kunstenaars worden nog steeds uitgebuit en opgelicht. Vaak voel je je als kunstenaar vereerd om een bepaalde opdracht aan te nemen en uit te voeren. Soms vind je het 'te gek' om op een mooie plek je werk te mogen ophangen. Je wordt ook zo nu en dan benaderd met de tekst : " Het is goed voor je naamsbekendheid....".

Van naamsbekendheid kun je niet je boodschappen betalen. Werk wat je gemaakt hebt en door anderen wordt verhuurd of op welke andere manier dan ook geëxploiteerd en uitgebuit, pak ze aan. Zorg dat je krijgt waar je recht op hebt, linksom of rechtsom.

Lees op een regenachtige zondagmiddag maar eens de auteurswet van 2015. En dan vooral artikel 25. Het is geen roman, maar het is wel verhelderend. Je hebt zelfs recht op vergoedingen als je het auteursrecht hebt overgedragen. Dat laatste moet je trouwens nooit doen je auteursrecht overdragen. Over auteursrecht, intellectueel eigendom en persoonlijkheidsrechten later meer. Alvast een tip: leg vast in je testament dat alle persoonlijkheidsrechten over gaan naar je erfgenamen. Zul je na je overlijden geen spijt van hebben.