BOK bij het ministerie van OCW: voor het belang van de zelfstandige kunstenaars

vrijdag 13 september 2024

Het bestuur van BOK was onlangs uitgenodigd op het Ministerie van OCW. We hebben met een aantal mensen van het Ministerie gesproken over kunstenaars en ondernemen en ondernemende kunstenaars. Onze leden, die graag met zo weinig mogelijk gedoe en regeltjes datgene doen waar ze goed in zijn: kunst maken. Kunstenaars zijn de ultieme kleine zelfstandigen of zzp’ers.

We hebben het gehad over alle verplichtingen die worden opgelegd, over niet-werkende standaardtarieven voor vrije beroepsbeoefenaars, over het vrij laten van beeldende kunstenaars in hun keuzes en over eigenlijk alles wat er voorkomt in de beroepspraktijk van een kunstenaar. Over de verplichte AOV-verzekering, afbouw van de zelfstandigenaftrek en over de uitzonderingspositie van beelden kunstenaars (zo kan er per definitie geen sprake zijn van schijnzelfstandigheid bij autonoom beeldende kunstenaars). En over hun zorgen. We vonden gehoor. We zijn er nog lang niet, maar we hebben afgesproken elkaar op de hoogte te houden. 

Hogere BTW slecht voor kunst en schatkist

We spraken ook over de voorgenomen BTW-verhoging op kunst. Iets wat heel wat teweeg zal brengen in de gehele kunst- en cultuursector. Er zal veel kapot gaan. Het zal ook slecht uitpakken voor de schatkist. 

Creatief en zelfredzaam

Waar de overheid geen rekening mee houdt is onze creativiteit en zelfredzaamheid. Als we het niet meer kunnen verdienen in eigen land, dan gaat een groot deel van onze kunst de grens over. De BTW op kunst in de ons omringende landen is namelijk een stuk lager dan hier: 7% in Duitsland, 6%, in België en 5,5% in Frankrijk. Immers de BTW van het land van aflevering is van toepassing. Dit gaat betekenen dat op alle inkopen van kunstenaars in Nederland 21% BTW teruggevraagd kan worden en er slechts 7% BTW moet worden afgedragen bij verkoop in bijvoorbeeld Duitsland. Bij verkoop naar landen buiten de EU is zelfs 0% BTW van toepassing. Zeer onvoordelig voor onze fiscus en het dwingt kunstenaars en kunst ons land uit.

Verschraling

Het gevolg is ook dat er een verschraling gaat ontstaan. Galeries zullen omvallen, Nederlandse kunstkopers zullen meer moeten betalen voor kunst gemaakt door in Nederland wonende kunstenaars en mensen met een kleinere portemonnee komen nauwelijks nog in aanraking met kunst.

Opeenstapeling ongunstige maatregelen

Daarnaast zal de opeenstapeling van ongunstige maatregelen voor zelfstandigen er ook toe leiden dat succesvolle kunstenaars uit Nederland emigreren. Kunstenaars die het zich kunnen veroorloven, maar het tegelijkertijd zat zijn dat er allerlei verplichtingen en kosten bijkomen. In steden als Amsterdam, Rotterdam, Groningen en Utrecht wonen veel buitenlandse kunstenaars waarvan velen aan Nederlandse academies zijn opgeleid. Het zou een artist drain zijn voor Nederland als zij zich de aankomende jaren gaan uitschrijven bij de KvK en zich elders gaan vestigen. Ook van Nederlandse kunstenaars weten we dat zij op z’n minst overwegen om deze stap te zetten.

Fiscale oplossingen

In ieder geval zijn we bij BOK in gesprek met partijen om -zodra de BTW naar 21% gaat- klaar te zijn voor campagnes voor het verkopen van werk door Nederlandse kunstenaars in het buitenland. BOK helpt leden verder met het vinden van de fiscaal meest gunstige oplossingen.