Jouw kunstwerk verminkt. Wat nu?

woensdag 4 juni 2025

Als kunstenaar ben je waarschijnlijk op de hoogte van auteursrechten. Jouw kunst mag niet zomaar gekopieerd of nagemaakt worden. En als dat wel gebeurd, kun je optreden. Minder bekend zijn de persoonlijkheidsrechten. Deze rechten zijn er om de persoonlijke band tussen de maker en het werk te beschermen. Jouw reputatie als kunstenaar wordt immers voor een groot deel bepaald door de kunst die je maakt. 

Zo heb je bij het tentoonstellen van jouw werk recht op naamsvermelding, ook als het al verkocht is. Daarnaast mag je je verzetten tegen aanpassingen, verminkingen of verwaarlozing. Zo voorkom je dat jouw goede naam wordt aangetast.

Persoonlijkheidsrechten

Kopers en opdrachtgevers van kunstwerken zijn vaak niet op de hoogte van persoonlijkheidsrechten. Dikwijls hebben we kunstenaars aan de lijn of in de mailbox wiens kunstwerken niet of slecht zijn onderhouden of beschadigd en ons om raad vragen.

Kunstwerk beschadigd

Zoals die keer dat een kunstwerk werd verplaatst op een schoolplein, amper twintig meter verderop. Tijdens het transporteren ging er iets mis. Het beeld raakte zodanig beschadigd dat je kunt spreken van verminking. Het schoolbestuur stelde de kunstenaar op de hoogte, maar daarna gebeurde er heel lang niets. Toen de kunstenaar eens informeerde naar nieuwe ontwikkelingen, kreeg hij te horen kreeg dat  er ‘momenteel’ niet genoeg budget is. Een jaar later was er nog niets gebeurd. Anderhalf jaar later zat er een nieuw schoolbestuur dat wel op de hoogte was gebracht, maar aangaf dat ‘de kwestie geen hoge prioriteit’ heeft. De kunstenaar nam vervolgens contact met ons op.

Brief naar het schoolbestuur

We hebben voor deze kunstenaar een brief naar het schoolbestuur geschreven waarin we verwezen naar de persoonlijkheidsrechten. We verwezen naar de rechten van de kunstenaar, maar ook dat we er graag onderling uitkomen. Gelukkig voor alle partijen was een juridische strijd niet nodig. Voor bovengenoemde zaak werd een oplossing gevonden waar alle partijen zich in konden vinden. Het beeld werd, tot tevredenheid van alle betrokken, hersteld. De kunstenaar begeleidde dit proces en kreeg er goed voor betaald. 

Heb je een vergelijkbare zaak? Wij zetten ons graag voor je in! Meer informatie via boknet.nl 

Wat zijn persoonlijkheidsrechten precies?.  Korte uitleg:

Persoonlijkheidsrechten (ook wel morele rechten) hebben betrekking op de relatie tussen de kunstenaar en het kunstwerk. Dit behelst onder meer het recht op naamsvermelding bij (de publicatie van) het kunstwerk en het recht om zich te verzetten tegen wijzigingen die het creatieve werk en/of de reputatie van de kunstenaar kunnen schaden.

Persoonlijkheidsrechten naar erfgenamen

Er is een wetswijziging in de maak die er voor moet zorgen dat persoonlijkheidsrechten, net als auteursrechten, na overlijden automatisch worden geërfd door de nabestaanden. Die is juni 2025 nog niet van kracht. Daarom adviseren we om tot die tijd een handgeschreven codicil bij het testament te voegen waarin je als kunstenaar aangeeft dat jouw persoonlijkheidsrechten naar de erfgenamen gaan. Een voorbeeld van een codicil vind je op ons ledengedeelte.