Aanpak schijnzelfstandigheid schiet zijn doel voorbij

vrijdag 28 maart 2025

Bij de Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK) krijgen we steeds meer signalen van leden die opdrachten mislopen omdat de opdrachtgever bang is voor boetes*. Veel bedrijven en andere organisaties vrezen naheffingen omdat de belastingdienst sinds 1 januari is gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Vaak ten onrechte. Veel opdrachtgevers nemen echter het zekere voor het onzekere en schakelen zzp’ers - die volledig aan de wetgeving voldoen - niet meer in. Lesgevende kunstenaars, designers, fotografen, illustratoren en andere beeldmakers merken de gevolgen. 

Het werk is er, maar de opdrachten worden niet meer verstrekt. Ook komt het voor dat er contracten ondertekend moeten worden waarin de opdrachtnemer (de zzp’er) buitensporig veel aansprakelijkheid wordt toebedeeld. 

Opdrachtgevers zijn huiverig

De afname en huiverigheid van opdrachtgevers om zzp’ers in te schakelen blijkt ook uit een enquête van de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN), waarin BOK de kunst- en cultuursector vertegenwoordigt. Driekwart van alle 4000 respondenten merkt wel iets van de aanpak van schijnzelfstandigheid, zo blijkt. Dit terwijl de overheid vooraf de inschatting maakte dat ongeveer 200.000 zzp’ers, 11 procent van het totaal, een schijnzelfstandige is. 

De aanpak schiet zijn doel dus ruimschoots voorbij en treft onnodig veel zelfstandigen. Een zorgwekkende ontwikkeling die dezer dagen, mede namens BOK, door VZN onder de aandacht wordt gebracht bij Kamerleden en de Minister van Financiën. Op donderdag 3 april is namelijk het zzp-debat. Handhaving op schijnzelfstandigheid is dan een van de agendapunten.

Scheer niet alle zzp’ers over één kam

Bij BOK hebben we al eerder aangegeven dat je niet alle zzp’ers over één kam kunt scheren. De pakketjesbezorger kan exact hetzelfde werk ook in loondienst doen. Voor creatieve beroepsgroepen ligt dat vaak anders. Een autonoom kunstenaar kan niet anders werken dan als zelfstandige. Helaas word je in Nederland al langer ontmoedigd om te werken als zelfstandige. Eerder was dit al het geval met de verlaging van de zelfstandigenaftrek. Ook de verplichte (en veel te dure) AOV staat nog steeds op de agenda.

Strijden voor begrip

Bij BOK blijven we strijden voor begrip in Den Haag. Het kabinet moet inzien dat niemand gebaat is bij de huidige aanpak van schijnzelfstandigheid. De wetgeving is nu onduidelijk voor opdrachtgevers, terwijl zelfstandigen opdrachten mislopen.

Vragen? Neem contact met ons op via het contactformulier.

*Sta je op het punt om een freelance of samenwerkings-contract te ondertekenen en twijfel je over (delen van) het contract, dan kun je deze altijd aan ons voorleggen. Bij BOK hebben we veel ervaring en specialisten op het gebied van contractscreening.