Vrijstelling van verplichte AOV moet mogelijk zijn voor kunstenaars

dinsdag 30 mei 2023

‘Merendeel zzp’ers is tegen verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering’ kopte NOS Nieuws op donderdag 25 mei naar aanleiding van een raadpleging door VZN (Vereniging Zelfstandigen Nederland) bij de achterban. Als er dan toch een verplichting komt, willen bijna alle zzp’ers de mogelijkheid om een vrijstelling te kunnen hebben.

Die mogelijkheid van een opt-out voor alle zzp’ers gaat er waarschijnlijk niet komen, dat zou de facto betekenen dat de AOV niet verplicht zou zijn. Een vrijstelling van de verplichting voor een deel van de zelfstandigen lijkt eerder haalbaar. In dat geval is de kans groot dat beeldend kunstenaars in aanmerking komen voor een vrijstelling.

Kabinet heeft twee redenen voor invoering verplichte AOV

Politieke partijen die een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering willen invoeren hebben daar formeel twee redenen voor: 1. Zorgen dat zzp’ers een vangnet hebben bij arbeidsongeschiktheid. 2. Schijnzelfstandigheid tegen gaan (denk aan maaltijdbezorgers).   

Welke schijnzelfstandigheid?

Om met dat laatste punt te beginnen: schijnzelfstandigen zijn werkenden die op papier zelfstandig opereren, maar in de praktijk heel erg afhankelijk zijn van één opdrachtgever. Zoals bezorgers die per (afgeleverd) pakketje betaald worden en voor een groot bedrijf een stuk goedkoper zijn om in te huren dan in loondienstverband. Voor de beeldend kunstenaars - en nog enkele andere beroepen - gaat die redenatie niet op. Er is geen opdrachtgever die een beeldend kunstenaar in vaste dienst kan nemen voor de creatie van een autonoom kunstwerk.

Vangnet bij arbeidsongeschiktheid

Dan het eerste punt: zorgen dat zzp’ers een vangnet hebben bij arbeidsongeschiktheid. Wanneer de zzp’er een beroep moet doen op de AOV, moet hij of zij een jaar wachten om vervolgens een bedrag uitgekeerd te krijgen dat nauwelijks hoger is dan de bijstand. Met verzekeringsmaatschappijen, dus commerciële bedrijven, als uitvoerders, vrezen we vooral dat de verplichte AOV een melkkoe gaat worden. 

Schenkkring als alternatief

Toch is ook hier een oplossing: de schenkkring. Een alternatief voor een verzekering is een zogeheten arbeidsongeschiktheidsvoorziening. Voordeel is dat je met z’n allen, enigszins vergelijkbaar met een broodfonds, geld inlegt zonder tussenkomst van een verzekeringsmaatschappij. Dit initiatief zal de lobby van verzekeraars niet aanstaan, maar feitelijk wordt er op deze manier wel een vangnet gecreëerd. Bij BOK pleiten we er daarom voor dat de zzp’er die vanwege de aard van zijn of haar beroep niet anders kan dan ondernemen, voor dit vrijwillige alternatief kan kiezen. Voor BOK-leden is er de mogelijkheid om je aan te sluiten bij het AOV Fonds Kunst & Cultuur, waarbij de V staat voor voorziening.

Lobby BOK voor vrijstelling kunstenaars e.a.

Nu ook nog de lasten voor zzp’ers door de verlaging van de zelfstandigenaftrek zwaarder worden, lobbyt BOK voor vrijstellingen en alternatieven voor beroepsgroepen waarbij er geen sprake kan zijn van schijnzelfstandigheid en er een vangnet gecreëerd kan worden zonder tussenkomst van een verzekeringsmaatschappij. Steun BOK, jezlef en je eigen beroepsgroep; sluit je aan door lid te worden. Commentaar, nieuwe ideeën, op- en aanmerkingen? Laat het ons weten!