Verplichte AOV? Maak een uitzondering voor creatieve beroepen!

vrijdag 12 juni 2020

Open brief van BOK aan de leden van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal en Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

DEN HAAG, 12 JUNI 2019

Geachte Volksvertegenwoordigers en Minister,
In de 'Kamerbrief principeakkoord vernieuwing pensioenstelsel' van 5 juni 2019 staan twee alinea's over de invoering van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (pag. 17, paragraaf 3.4). Deze AOV is geen goed idee, in ieder geval niet voor beeldend kunstenaars en anderen met een creatief beroep.

Beeldend kunstenaars zijn per definitie zzp’ers
Bij de Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK) zijn nagenoeg alle leden zzp’ers. Slechts een klein deel heeft een (vrijwillige) AOV. Het merendeel heeft geen AOV omdat deze voor hen onbetaalbaar is. 

Voor veel kunstenaars geldt dat zij nu al met moeite rond kunnen komen en niet ook nog eens enkele honderden euro’s per maand aan een AOV-verzekering kunnen missen. Voor anderen geldt dat zij torenhoge premies zouden moeten betalen vanwege het gereedschap of materiaal dat zij voor hun werk gebruiken (lassen, glaskunst, staal). Weer anderen zijn geweigerd door de verzekeraar, bijvoorbeeld vanwege een ziekte-verleden.

Broodfonds
Een goedkopere (en moderne) variant van de AOV, waar een deel van onze leden gebruik van maakt, is het broodfonds. Wordt een broodfonds straks ook als een volwaardig alternatief gezien? Of moet hij/zij ook nog een AOV afsluiten? In de Kamerbrief wordt daar niets over vermeld.

Oneerlijke concurrentie? Niet voor elke zzp'er!
Een genoemde reden voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering is de oneerlijke concurrentiestrijd tussen zzp’ers en werknemers.  Dit  gaat echter niet op voor veel creatieve beroepen, zoals schrijvers, podiumartiesten, acteurs, filmmakers en beeldend kunstenaars.

Bij beeldend kunstenaars is er geen sprake van schijnzelfstandigheid omdat zij hetzelfde werk niet in loondienst kunnen uitvoeren. Een beeldend kunstenaar wordt niet ontslagen om daarna voor een prikkie ingehuurd te worden.

Voor kunstenaars die internationaal aan de weg timmeren of concurreren met buitenlandse kunstenaars bij opdrachtverstrekkers in Nederland, geldt dat hun positie behoorlijk wordt verzwakt.

Uitzondering(en) voor verplichte AOV
In de tweede alinea van de paragraaf ‘Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen’ staat, met betrekking tot de motivatie: 

‘Het kabinet hecht hierbij aan de balans tussen het tegengaan van schijnzelfstandigheid en zorgen dat echte zelfstandigen ruimte hebben om gewoon hun werk te kunnen doen en hun ondernemerschap in te vullen. Het kabinet vraagt daarom of het in de rede ligt en uitvoerbaar is om een uitzondering voor deze verplichting te laten gelden,…’

BOK vraagt aan het kabinet om beroepsgroepen waarbij je per definitie zelfstandige bent, waaronder beeldend kunstenaars, onder de in het principeakkoord genoemde ‘uitzonderingen voor deze verplichting’ te scharen.

BOK, de grootste belangenbehartiger voor professionele beeldend kunstenaars
De Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK) is de grootste belangenbehartiger voor beroepsmatig actieve beeldend kunstenaars in Nederland. Bestuursleden en medewerkers van BOK zijn zelf zelfstandigen zonder personeel, met ervaring op het gebied van cultureel ondernemen, politiek en zelfstandigheid.

BOK houdt zich aanbevolen om mee te denken hoe een werkbare uitzondering voor beeldend kunstenaars (en andere creatieven) vorm gegeven kan worden.

Hoogachtend,

Henk Hofstra
Voorzitter Stichting BOK (Beroeps Organisatie Kunstenaars)