BOK lobbyde in Den Haag tegen de wet DBA die niet voor kunstenaars zou moeten gelden

woensdag 9 augustus 2017

De wet DBA is bedacht om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. ZZP’ers moeten straks met al hun opdrachtgevers afzonderlijk contracten afsluiten en als de belastingdienst – geen onafhankelijke partij in deze – naar eigen oordeel meent dat er sprake is van verkapt loondienstverband, dan moet de opdrachtgever loonheffing afdragen.

Dit is een absurde wet voor de creatieve sector en in het bijzonder beeldend kunstenaars, een beroepssector waar nagenoeg iedereen altijd al ZZP’er is geweest, omdat kunstenaars niet in loondienst werken en er in dit beroep ook geen sprake kan zijn van schijnzelfstandigheid.

Behalve de enorme papieren rompslomp die ZZP’ers voor de kiezen krijgen omdat ze met alle opdrachtgevers modelcontracten moeten afsluiten, kunnen kunstenaars nog op andere manieren de dupe worden van deze nieuwe wet. Problemen kunnen zich onder meer snel voordoen bij kunstenaars die het ene jaar veel meer verdienen dan het andere jaar (wat niet ongewoon is in onze sector) omdat de belastingdienst alles bekijkt op jaarbasis. Ook kunstenaars die, bijvoorbeeld in opdracht van een gemeente, langere tijd aan een kunstproject werken voor dezelfde opdrachtgever, zouden aangemerkt kunnen worden als schijnzelfstandigen.

Hofstra sprak met verscheidene Tweede Kamerleden over dit probleem. Jacques Monasch van de PvdA, Michielvan der Veen (VVD), Steven van Weijenberg (D66), Ed Groot (PvdA) en Jasper van Dijk (SP). Daarnaast kregen we een schriftelijke reactie van CDA-kamerlid Pieter Omzigt. Zij kunnen, simpelweg omdat de proefversie van de wet al door de Eerste Kamer is, deze niet meer terug draaien, maar er wel op letten om misstanden aan te kaarten en de wet na het proefjaar annuleren. 

Hieronder een verslag van BOK-voorzitter Henk Hofstra met de kamerleden (in chronologische volgorde).

1. Jacques Monasch /PvdA

Na een korte inleiding van ons was zijn eerste reactie: niet voor mij, dit gaat over financiën. Later begreep hij dat, ook al komt de wet bij financiën vandaan, het wel degelijk de kunstenaars en kunsten sector zeer nadelig kan raken. Afgesproken is dat wij hem op de hoogte houden en ook hij blijft opletten hoe de wet gaat uitpakken voor kunstenaars. Aan het eind van het gesprek waren we het er over eens dat we het met elkaar eens zijn.
(Tot mijn verbazing vertelde hij nog (en dat was totaal nieuw voor mij) dat de fractievoorzitter Samson de BTW op kunst en cultuur eigenlijk toch weer naar 21% zou willen hebben. Een "Zijlstra maatregel" die de kunsten sector destijds bijna de nek omdraaide.)

2. Michiel van der Veen /VVD

Luisterde goed naar ons, had niet goed door dat deze wet wel eens zeer nadelig zou kunnen zijn voor bepaalde beroepsgroepen, vond het informatief en wilde absoluut op de hoogte worden gehouden van nadelige gevolgen van deze wet in voor kunstenaars. Oneigenlijk gebruik van de huidige regelingen voor zzp-ers - daar waren we het over eens - moet worden tegen gegaan.

3. Steven van Weijenberg /D66

Is het roerend met ons eens en voorziet ook problemen voortkomen uit de nieuwe wet DBA. Ook in de eerste kamer had "zijn" senator tegen de wet gestemd. Heeft ons meerdere malen gevraagd om "munitie". Wil met nadruk op de hoogte worden gehouden van alles wat dankzij deze wet niet goed gaat of erger. Een kort en snel gesprek, we deelden onze zorg.

4. Ed Groot /PvdA

Volgens Ed Groot zijn er vorig jaar nooit plannen geweest om de zelfstandigenaftrek aan te pakken en heeft de hoorzitting op 2 juni 2015 nooit plaatsgevonden. Volgens hem heeft Staatsecretaris Wiebes nooit de bedoeling gehad om de zelfstandigenaftrek te beperken of af te schaffen. Dat wij 2 juni in Den Haag in een hoorzitting hebben gezeten met achter de tafel o.a. de heren Weijenberg, Ziengs, maar ook Ed Groot moeten wij hebben gedroomd hebben .....(http://www.boknet.nl/zelfstandigenaftrek). 

Ed Groot noemde 43 % van alle zzp’ers (dus ook kunstenaars) "netto profiteurs". Vooral als je weinig verdient kom je na de zelfstandigen aftrek ook nog eens in aanmerking voor allemaal toeslagen. Na een tijdje kwam de aap echt uit de mouw, Ed Groot: " Straks hebben we 5 miljoen zzp’ers en waar moet de overheid dan z'n geld vandaan halen....? Nog meer bezuinigen....?"
Na een aantal voorbeelden van onze kant kwam er enige dooi en begrip bij de heren en ook zij hebben ons verzocht straks hen te berichten over daar waar het mis gaat.

5. Jasper van Dijk /SP

Kort en duidelijk gesprek. We zijn het eens over de aanpak van oneigenlijk gebruik. De kunstsector mag beslist niet de dupe worden van deze wet en Jasper van Dijk is bereid zijn best te doen voor voorstellen van aanpassing van deze wet zodra dat nodig blijkt te zijn. Samen met Monasch vindt hij dat je de kunsten sector z'n creatieve werk moet laten doen zonder dat de kunstenaars er over in hoeven te zitten of ze wel het juiste formulier of het juiste contract hebben ingevuld. Ook hij vroeg ons nadrukkelijk om voorbeelden van daar waar het straks mis gaat.

6. Pieter Omzigt/CDA

Als je niets op papier hebt staan als kunstenaar en opdrachtgever geldt de mondelinge afspraak. Als de afspraak is om geheel vrijblijvend iets te verzinnen en dat ieder ontwerp mag worden afgekeurd, dan kan er geen twijfel over bestaan dat je ondernemer bent en daar verandert deze wet niets aan. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je inkomen geniet, anders ziet de Belastingdienst het als een hobby. Of jaren waarin je niets verdient toch tellen als een onderneming zal van de feiten en omstandigheden afhangen (welke werkzaamheden verricht je die jaren, is er inkomen te verwachten, etc.). Als de Belastingdienst vindt dat je geen ondernemer meer bent, rest alleen de mogelijkheid om in bezwaar te gaan en evt. beroep aantekenen bij de rechter. Dat is heel vervelend, maar dat geldt voor alle zelfstandigen die lange tijd geen enkel inkomen genieten en zoals gezegd, verandert er voor echte zelfstandigen, zoals kunstenaars, niets door de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties.