BOKNET
Beroeps Organisatie Kunstenaars

AOV straks verplicht?

Arbeids Ongeschiktheids Verzekering, straks verplicht? Lees hier de stand van zaken en het alternatieve voorstel van de Beroeps Organisatie Kunstenaars (BOK).

Update 15 december 2020: Uitstel AOV voor zelfstandigen

Minister van Sociale Zaken Wouter Koolmees heeft op 15 december 2020 een brief gestuurd naar de Tweede Kamer waarin hij heeft aangegeven de invoering van de invoering van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering uit te stellen. 

BOK en ook andere organisaties die opkomen voor zzp'ers zijn altijd tegen de komst van een verplichte AOV geweest, in plaats daarvan bepleiten we een vrijwillige en betaalbare arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor alle werkenden en een schenkkring vor de eerste twee jaar. Voor kunstenaars is er het AOV Fonds & Cultuur.

Het uitstel betekent in de praktijk zeer waarschijnlijk dat een volgend kabinet, na 17 maart 2021, de handschoen oppakt.

We houden je op de hoogte. Onderaan deze pagina vind je een link naar een PDF waarin je de brief van Koolmees kunt lezen.

ArbeidsOngeschiktheidsVerzekering, straks verplicht?

De Stichting van de Arbeid heeft een advies uitgebracht over arbeidsongeschiktheid bij zelfstandigen (zzp'ers) en neergelegd bij minister Koolmees van SZW. Het advies is tot stand gekomen uit een overleg tussen bonden en werkgevers. De zelfstandigen waarover het advies gaat, zijn niet in het overleg en ook niet bij het uiteindelijke voorstel betrokken geweest. (bonden en werkgevers verkeren kennelijk in de veronderstelling dat zij samen 'de baas' zijn over de inmiddels meer dan een miljoen zelfstandig of hybride werkenden.)

Uit het voorstel van de Stichting van de Arbeid komt het volgende naar voren:

  • De zelfstandige beroepsbeoefenaar (zzp'er) zal voor een verplichte Arbeids Ongeschiktheids Verzekering een premie moeten betalen van (indicatief) plm 8% van zijn of haar inkomen tot een max. van € 30.000,- , oftewel een premie van max. € 2400,- per jaar. Dat is € 200,- per maand. Dat wordt netto pas € 100,- als je in het hoogste belastingtarief valt. In de cultuursector zal dat slechts voor weinigen het geval zijn.
  • Het innen van de premie wordt gedaan door de Belastingdienst.
  • De uitvoering en re-integratie worden uitgevoerd door het UWV.
  • Er is een standaard wachttijd van 52 weken (een jaar). De wachttijd is aan te passen naar 26 weken (hogere premie) of naar 104 weken (lagere premie). Het zou dus verstandig kunnen zijn om je voor de eerste twee jaar aan te sluiten bij een schenkkring uit je eigen sector.
  • De verzekering stopt bij het bereiken van de AOW gerechtigde leeftijd.
  • De verzekering hanteert het arbeidsongeschiktheidscriterium gangbare arbeid.
  • Ook zelfstandigen met een klein inkomen betalen premie en krijgen bij arbeidsongeschiktheid een (kleinere?) uitkering.
  • Heb je al een AOV of krijg je al een uitkering voor arbeidsongeschiktheid, dan hoef je niet mee te doen met deze verzekering. De verzekering die je al hebt moet minimaal het zelfde dekken als de verplichte AOV. Hiervoor komt een speciaal toetsingskader.
     

Dekking:

Er is een dekking van 70% van het laatst verdiende inkomen met een maandelijkse uitkering van maximaal € 1650,- (Dit is het wettelijk minimum loon.)

(Stel je verdient nu € 35.000,- bruto per jaar als zelfstandige, dan zak je in ieder geval naar 12 x € 1650,- = € 19.800,- per jaar. Dat is het maximum. Iemand in loondienst krijgt maximaal € 3500,- uitgekeerd (€ 42000,- per jaar). Over eerlijk gesproken.....)

Het is een advies, nog geen akkoord!

Gelukkig is het op dit moment (oktober 2020) nog maar een advies en geen akkoord. Volgens de vakbonden is een verplichte AOV noodzakelijk omdat er op dit moment sprake is van een oneerlijke concurrentiestrijd. De beweegreden is dus niet om zelfstandigen te helpen, het is niet ontstaan vanuit empathie, maar vanuit angst voor concurrentie.

Niet gedacht aan zzp'ers in de kunst- en cultuursector

Er is helemaal niet gedacht aan mensen uit de kunst- en cultuursector. In onze sector werken velen als zelfstandige (zzp'er) en kunnen en vaak willen gewoon niet anders. Een beeldend kunstenaar kan nergens in loondienst, maar moet nu wel opdraaien voor de kosten van een verplichte verzekering en dat terwijl de zelfredzaamheid onder deze groep ruim meer dan gemiddeld groot is.

De bonden gaan nog verder

De bonden gaan zelfs nog verder. Ze stellen dat onverzekerde zelfstandigen een gevaar zijn voor de samenleving. Als een zzp'er een beroep moet doen op zorg dan moet de samenleving opdraaien voor de kosten en daarmee komt de betaalbaarheid van het zorgstelsel in gevaar.

Ons voorstel; voor alle werkenden een AOV voorziening

Regering, ga ook in gesprek met de mensen waar het over gaat; de zelfstandigen en hun organisatie(s). Ons voorstel is om een AOV voorziening te maken voor alle werkenden, voor alle mensen in loondienst, voor alle zelfstandigen en voor alle hybride werkenden. Een algemene AOV verzekering die ingaat na een wachttijd van twee jaar. Dat kan wellicht betaalbaar; immers de meeste ziektes zijn binnen twee jaar al opgelost. En maak die verzekering dan ook betaalbaar voor iedereen, ook voor de minimaal verdienende, maar bevlogen, kunstenaar!

Voor die eerste twee jaar kun je je heel eenvoudig en meestal zonder beperkingen aansluiten bij een schenkkring of broodfonds en sommigen zullen misschien die eerste twee jaar zelf kunnen overbruggen. En mocht je langer of voor heel je verdere leven arbeidsongeschikt raken, dan is er het vangnet van die Algemene AOV. Puntsgewijs:

  • Politiek, ga ook in gesprek met de zelfstandigen organisaties. Betrek hen er in, daar zitten ervaringsdeskundigen;
  • Ontwerp een Algemene AOV (De AAOV), eerlijk en voor alle werkenden, loondienst, zelfstandig, hybride;
  • Leg de uitvoering bij een partij die heeft bewezen dat te kunnen;
  • Maak uitzonderingen voor zelfstandigen die terug kunnen en willen vallen op een partner inkomen, beschikken over voldoende eigen vermogen of ernstige (gewetens)bezwaren hebben.


Henk Hofstra
Voorzitter BOK (Beroeps Organisatie Kunstenaars) 

Bijlagen