Interview D’Neycho: van museumdirecteur in Bulgarije tot kunstenaar in Nederland

dinsdag 21 januari 2014

‘Every artist has to find his own way and style; after studying the work of other artists. For inspiration. And then, after a lot of practice, he can be competent enough to create his own signature’, zegt Neycho Doychev.

We zitten aan de eettafel bij zijn dochter Mariana in Nieuw-Vennep, met uiteraard veel werk van haar vader aan de muur. Zij verhuisde naar Nederland vanwege de liefde en haar ouders volgden later in 2010. Nu is ze ook zijn manager.

Het is het eerste dat opvalt als je een kijkje neemt op de site van de Bulgaarse kunstenaar: veel verschillende stijlen. Doychev pakt zijn ipad en noemt grote namen als hij zijn werken aanwijst: ‘Sandro Botticelli, Amedeo Modigliani,  Jean Dubuffet, Willem de Kooning.’ Van de Italiaanse renaissance naar het abstract expressionistische werk van De Kooning. Hij wil maar zeggen: je leert door in de stijl van een ander te schilderen. Ooit was er een tijd dat hij, in opdracht van de staat, fresco’s schilderde in sociaal-realistische stijl. In al die jaren is er veel veranderd, maar het belang van de Union bleef hetzelfde.  Nu is alles typisch D’Neycho;  de naam die hij als kunstenaar voert.

Hij vertelt graag over het maakproces. ‘Alles met de hand gedaan. Sommige mensen geloven het niet. Denken dat het media-art is, met de computer. Ik werk drie maanden aan een werk. Eerst met het kladblok. En dan, laagje voor laagje, op papier. Eerst met potlood. Ik houd de compositie in het oog. Die moet in evenwicht zijn. De balans is er altijd in mijn werken. And the beauty.’

De hoge waardering voor opzettelijk ‘lelijke’ creaties, als scheve gezichten, is kenmerkend voor het Nederlandse kunstklimaat van nu.  Vakmanschap, schoonheid en ideeën –waarin bijvoorbeeld maatschappijkritiek verwerkt is – gaan wel degelijk goed samen.

‘Look, if we don’t care about the environment right now. Then, in the future, we have to take care of nature behind glass.’ D’Neycho wijst een van zijn werken aan. Te zien in zijn ovaalvormige capsules van glas waarin plantjes groeien. (te zien als je naar beneden scrolt)

D’Neycho is lid van twee beroepsorganisaties. BOK, uiteraard, en de ‘Union of Bulgarian Artists.’
In Bulgarije is het niet meer dan vanzelfsprekend dat je als professionele kunstenaar lid bent van een beroepsorganisatie. De Union werd in 1949 opgericht. D’Neycho werd een jaar later geboren. In de bloei van zijn leven maakte hij dus de overgang van het communisme naar het huidige systeem mee.

Er is een hoop veranderd, ook in de kunstwereld, maar het belang van de Union bleef onverminderd groot. ‘Every professional is a member’, duidt D’Neycho. Een Bulgaar wil eerst weten of de kunstenaar lid is van de Union, anders koopt hij het kunstwerk niet. Hier in Nederland is het een tikkeltje anders. D’Neycho vindt het jammer dat in expositieruimtes kunst van professionals en amateurs vaak door elkaar hangen.

D’Neycho is niet alleen maar actief geweest als kunstenaar in Bulgarije en sinds kort Nederland, maar hij werkte ook als curator en museumdirecteur.  Hij studeerde aan de Art University of Veliko Tarnovo en volgde een specialisatie in Bratislava, Slowakije. Na een korte periode als docent tekenen, werd hij curator voor het stadsmuseum van Varna en later, vanaf 1990, directeur.

Een directeur gaat met pensioen. Een kunstschilder gaat dat in de regel nooit. Sinds 2009 richt D’Neycho zich volledig op zijn kunst. Hij ontwikkelde zijn eigen kenmerkende stijl, die in de verte doet denken aan het werk van Fernand Léger, maar ook op zichzelf staat. D’Neycho geniet veel bekendheid in Bulgarije en boekte succes in Zuid-Europese landen en exposeerde onder meer in New York. In Nederland is het een tikkeltje lastiger. Galeries hebben hier veel keuze. Hij kreeg de indruk dat er in Nederland veel meer kunstenaars zijn dan elders. Maar hij heeft het hier naar zijn zin en exposeerde al bij een galerie in Nederland: galerie Sous-Terre in Aalsmeer.

‘The age or where you come from doesn’t mather here.  The best galleries, everywhere, look only at the quality of the art.’ Aldus D’Neycho.